Tem je Innerlijke Criticus

De Innerlijke Criticus Temmen: Van Strenge Rechter naar Wijze Gids

Ken je dat stemmetje in je hoofd?

Die stem die op precies het verkeerde moment opduikt. Net als je een nieuwe stap wilt zetten. Wanneer je eindelijk jezelf durft te laten zien. Wanneer je voelt dat het tijd is voor verandering.

🔹 “Dat lukt je toch niet.”
🔹 “Straks val je door de mand.”
🔹 “Wie denk je wel dat je bent?”

Die innerlijke stem die je klein houdt, afremt en voortdurend twijfels zaait – dat is je  innerlijke criticus.

Veel mensen denken dat deze stem hun vijand is. Dat ze hem moeten negeren, onderdrukken of bestrijden. Maar wat als ik je vertel dat deze stem je eigenlijk heeft willen beschermen? Dat hij niet je tegenstander is, maar ooit een functie had?

Waarom de innerlijke criticus zo luid is

De innerlijke criticus ontstaat vaak vroeg in je leven. Hij is een verzameling van boodschappen die je hebt opgepikt: van ouders, leraren, opvoeders, of misschien zelfs vanuit de maatschappij.

Als  kind  paste je je aan om erbij te horen, om goed genoeg te zijn, om te voldoen aan verwachtingen. Je innerlijke criticus hielp je daarbij door je scherp te houden:

• Niet te luid zijn, anders val je op.
• Niet te zwak zijn, want dat maakt je kwetsbaar.
• Altijd je best doen, anders stel je teleur.

Zijn intentie was niet om je te ondermijnen, maar om je te beschermen tegen afwijzing, falen of pijn. Alleen… hij kent geen nuance. Zijn overtuigingen zijn vaak zwart-wit en achterhaald. Wat vroeger misschien hielp, belemmert je nu juist.

Want hoe kun je groeien als je steeds wordt teruggeroepen?

Hoe je je innerlijke criticus temt (in plaats van bevecht)

De eerste stap naar verandering is erkenning. Zolang je de criticus negeert of onderdrukt, blijft hij harder roepen. Wat je aandacht geeft, groeit – maar dat geldt ook voor wat je wegduwt.

Wil je de innerlijke criticus temmen? Probeer dan deze stappen:

1. Herken zijn stem

Luister eens bewust naar die stem. Welke woorden gebruikt hij? Is hij streng, dwingend, kritisch? Of klinkt hij als iemand uit je verleden?

Oefening :
Schrijf een paar typische uitspraken van je innerlijke criticus op. Dit maakt zijn aanwezigheid concreet en helpt je om hem beter te herkennen.

2. Ontdek zijn intentie

Wat probeert deze stem te voorkomen? Wil hij je beschermen tegen afwijzing? Angst? Falen?

Vraag jezelf af: “Als mijn innerlijke criticus een functie had, wat zou die dan zijn?”

Soms ontdek je dat hij alleen maar wil dat je veilig blijft. Maar veiligheid betekent vaak ook: geen groei, geen uitdaging, geen ontwikkeling.

3. Ga in gesprek met je innerlijke criticus

In plaats van te vechten tegen die stem, kun je ermee in gesprek gaan. Wat als je hem ziet als een deel van jezelf dat gehoord wil worden?

Probeer het volgende:

• Bedank hem. (“Ik snap dat je me wilt beschermen, maar ik ben volwassen nu.”)
• Stel grenzen. (“Ik waardeer je zorg, maar ik kies ervoor om deze stap tóch te zetten.”)
• Transformeer de boodschap. (“Wat als ik deze kritiek ombuig naar aanmoediging?”)

4. Creëer een nieuwe, ondersteunende stem

Als je de innerlijke criticus niet langer de regie wilt geven, wie dan wel?

Denk aan een innerlijke coach of een vriendelijke, wijze stem die je ondersteunt. Wat zou die stem zeggen?

Bijvoorbeeld:

• In plaats van “Je gaat falen,” → “Elke stap is een kans om te leren.”
• In plaats van “Anderen doen dit beter,” → “Jij hebt iets unieks te bieden.”
• In plaats van “Je bent niet goed genoeg,” → “Je bent precies goed zoals je bent.”

Deze nieuwe stem is niet geforceerd positief, maar realistisch en steunend.

Wat er verandert als je de criticus temt

Zodra je je innerlijke criticus niet langer als vijand ziet, ontstaat er ruimte. Je kunt hem horen zonder dat hij je verlamt. Je leert zijn boodschap te filteren. Je laat je niet langer tegenhouden, maar beweegt wél bewust vooruit.

✅ Je durft vaker buiten je comfortzone te stappen.
✅ Je laat perfectionisme los en handelt ondanks je twijfels.
✅ Je ontwikkelt een innerlijke rust en stevigheid.

Je innerlijke criticus hoeft niet te verdwijnen – hij mag een andere rol krijgen. Niet langer de strenge rechter, maar een wijze gids die af en toe mag fluisteren, maar niet langer de baas is.

Wil je hier dieper mee aan de slag?

Neem contact met met op, samen zetten we de eerste stap.

Pauline Trum

Jij bent niet je innerlijke criticus. Jij bent degene die kiest hoe je met hem omgaat.